Cześć :)
Dzisiaj wstawiam moją obiecaną prezentację z zajęć Socjologii Ogólnej na temat inteligencji psów. Praca pisana na podstawie książki Stanleya Corena ,,Inteligencja psów'', dlatego dla osób które ją czytały temat jest dobrze znany.
Wyobraźcie sobie, że znaleźliście się w epoce kamiennej, jakieś 14 tysięcy lat temu. Przez 140 wieków człowiek i pies dzielili pożywienie, mieszkanie i życie. Przez te wszystkie lata psy pomagały ludziom w polowaniu i wypasaniu stad. Służyły też wielokrotnie za przewodników, obrońców domostw, śmieciarzy, siłę pociągową.
Dzisiaj wstawiam moją obiecaną prezentację z zajęć Socjologii Ogólnej na temat inteligencji psów. Praca pisana na podstawie książki Stanleya Corena ,,Inteligencja psów'', dlatego dla osób które ją czytały temat jest dobrze znany.
Wyobraźcie sobie, że znaleźliście się w epoce kamiennej, jakieś 14 tysięcy lat temu. Przez 140 wieków człowiek i pies dzielili pożywienie, mieszkanie i życie. Przez te wszystkie lata psy pomagały ludziom w polowaniu i wypasaniu stad. Służyły też wielokrotnie za przewodników, obrońców domostw, śmieciarzy, siłę pociągową.
Istnieje
wiele teorii o biologicznym pochodzeniu współczesnych psów
domowych, ale niewiele jest dowodów na ich poparcie. Biolodzy i
uczeni nieustannie spierają się o to, który z oswojonych członków
rodziny psowatych dał początek psu domowemu, przy czym jako
najbardziej prawdopodobnego kandydata wymienia się wilka. Wszak
pochodzenie także miało wpływ na obecne zachowanie psów domowych.
Zdolności
umysłowe i wiele behawioralnych predyspozycji jest determinowanych
fizjologiczną strukturą mózgu. Psi mózg, podobnie jak nasz, jest
skutkiem właściwej temu gatunkowi ewolucji.
Możnaby
się spodziewać, że mając psa u swego boku przez tak długi czas,
ludzkość zdołała poznać jego charakter i zachowania. Tymczasem w
rzeczywistości opinie na temat tych zwierząt są nadal
niejednoznaczne i sprzeczne. Żyjemy, pracujemy i bawimy się z nimi,
ale przeciętny właściciel psa często niewiele potrafi powiedzieć
o swoim ulubieńcu. Najwięcej kontrowersji wzbudza typ psiej
umysłowości.
Próbujemy
odpowiedzieć sobie na różne pytania :
Czy
psy myślą czy też są po prostu biologicznymi mechanizmami
reagującymi na to, co się dzieje wokoł nich?
Jeśli
myślą, to czy ich świadomość jest podobna do ludzkiej?
Czy
posiadają system lub sposoby komunikowania się z nami?
Czy
posiadają uczucia, takie jak poczucie winy, lojalność,
opiekuńczość?
Czy
rozmaite rasy różnią się w tym, co możnaby nazwać inteligencją?
Większość
trenerów ma z góry wyrobione poglądy na inteligencję psów, to
zaś z kolei determinuje stosowane przez nich techniki szkoleniowe.
Część uważa, że zdolność myślenia psów jest ograniczona,
posługują się zatem metodą uczenia ich prostych wzorców
reagowania. Inni wyrażają opinię, że psy myślą racjonalnie i są
zdolne do logicznego rozwiązywania problemów, ale odmawiają im
świadomości i rozumu. Tylko nieliczni specjaliści w tej dziedzinie
wyrażają przekonanie, że psy działają w pełni świadomie, a ich
procesy myślowe tylko zakresem oraz skutecznością odbiegają od
ludzkich.
Najłatwiej
można określić stopień i rodzaj inteligencji psa, obserwując
wykonywanie przez niego rozmaitych zadań, zarówno tych, które
dotyczą zwierzęcia, jak i czynności zleconych przez ludzi.
Dokonując
oceny psie inteligencji można wyróżnić trzy sfery : inteligencję
adaptacyjną, inteligencję użytkową i inteligencję instynktowną.
Inteligencja
adaptacyjna
Czyli
uczenie się danych sytuacji, które jeśli zdarzają się często,
zostaną zachowane w pamięci, co umożliwi szybszą reakcję na
kolejne podobne sytuacje. Jest to cecha indywidualna każdego psa i
może być mierzona testami na inteligencję.
Przykład
: pies nauczony dźwięku miski podczas podawania pokarmu, zauważając
zależność pomiędzy początkowo przypadkowym trąceniem miski łapą
lub nosem a wydawaniem przy tym podobnego dźwięku, może
wykorzystać celowe popychanie miski po podłodze, aby wywołać
sekwencję napełniania miski przez właściciela.
Wpływ
tego typu inteligencji można także zauważyć podczas nauki psa
metodą kształtowania z użyciem klikera- pies powtarza zachowania,
które wcześniej przyniosły dźwięk klikera, tym samym nagrodę w
postaci smakołyka.
Inteligencja
użytkowa
Ten
typ inteligencji psów niezbędny jest do realizacji zadań w życiu codziennym pod kierownictwem przewodnika.Niekoniecznie musi iść w pełni w parze z inteligencją adaptacyjną, bowiem niektóre psy o wysoko rozwiniętej inteligencji adaptacyjnej okazują się stosunkowo mniej wrażliwe na szkolenie w zakresie posłuszeństwa, gdyż posiadają znacznie lepszą wyobraźnię i dobrze radzą sobie z dala od właściciela, dlatego tak ważna jest ich nauka od szczenięcego wieku. Z drugiej strony psy o średnim poziomie inteligencji adaptacyjnej, o ile zostaną poddane odpowiednim formom treningu, mogą bardzo dobrze radzić sobie z wykonywaniem skomplikowanych zadań i ćwiczeń. Inteligencja adaptacyjna określa, co zwierzę potrafi wykonać z własnej inicjatywy, natomiast inteligencja użytkowa stanowi miernik przydatności psa dla człowieka, zawiera element współżycia w zespole.
Największe zróżnicowanie inteligencji użytkowej obserwuje się wśród psów różnych ras. Stanley Coren, profesor psychologii i szkoleniowiec, opublikował ranking psów pod względem inteligencji użytkowej i posłuszeństwa.
kilka wybranych miejsc :
1. border collie
2. pudel
3. owczarek niemiecki
4. golden retriever
5. doberman
6. owczarek szetlandzki
7. labrador retriever
8. papilon
9. rottweiler
10. australijski cattle dog
39. dalmatyńczyk
40. soft-coated wheaton terier, bedlington terier, foksterier krótkowłosy
41. curly-coated retriever, chart irlandzki wilczarz
42. kuvasz, owczarek australijski
43. saluki, szpic fiński, pointer
44. cavailer King Charles Spaniel, niemiecki wyżeł szorstkowłosy, coonhund czarny podpalany, amerykański spaniel wodny
45. syberian husky, bichon frise, angielski toy spaniel
66. bulterier
67. chihuahua
68. lhasa apso
69. bulmastif
70. shih tzu
71. basset
72. mastif, beagle
Należy jednak pamiętać, że istnieje bardzo silny związek między osobowością trenera i przyjętymi odpowiednimi metodami a ostatecznym wynikiem pracy z psem. Widoczne jest to zwłaszcza w przypadku psów tzw. trudnych ras. Prawidłowe podejście właściciela może sprawić, że psy plasujące się na dolnych pozycjach rankingu, mogą osiągać spektakularne wyniki w życiu codziennym jak i na wszelkich konkursach związanych z posłuszeństwem psów a wśród ras najbardziej inteligentnych według rankingu, zdarzają się psy oporne na szkolenie. Należy traktować ten ranking jako uproszczony. Powstał on na podstawie wyników psów poszczególnych ras w konkursach posłuszeństwa, dlatego na te dane duży wpływ mogła mieć popularność danych ras- psy takie jak border collie są bardzo często wybierane pod kątem sportowym, co daje dużą ich przewagę liczebną na zawodach. Oczywiście nie są one wybierane bez powodu, a głównie ze względu na ich psychiczne oraz fizyczne predyspozycje. Jednak trzeba pamiętać, że istnieją rasy do tej pory mało popularne, które póki co rzadko pojawiają się na tego typu konkursach, a które mogłyby dorównać poziomem umiejętności swoim kolegom z pierwszych miejsc rankingu.
Inteligencja instynktowna
Składają się na nią zdolności i zachowania, które wynikają z dziedziczenia genetycznego. Zdolności dziedziczone przez psy, czy to za sprawą celowego manipulowania pulą genową przez ludzi, czy też poprzez dobór naturalny, stają się cechami charakterystycznymi odróżniającymi poszczególne rasy. Niektóre aspekty inteligencji instynktownej mogą być bardziej specyficzne, jak na przykład zdolność do szczekania lub jej brak, czy skłonność do aportowania lub jej brak, inne mająznacznie ogólniejszy charakter i szerszy zakres i mogą mieć wpływ na zdolność do rozwiązywania zadań, posłuszeństwo i inne zachowania.
Biorąc pod uwagę genetyczne zachowania psów i co za tym idzie przydatność ich do danego rodzaju zadań, powstał podział psów na grupy FCI.
Trzy przedstawione rodzaje inteligencji oddziałują na siebie, kształtując naturalne zachowanie psa. Nazywa się to inteligencją mieszaną. U niektórych psów jeden z rodzajów inteligencji może przejawiać się silniej niż u innych, co znajduje odbicie w poszczególnych predyspozycjach psa.
Podobnie jak to jest u ludzi, inteligencja nie jest jakością niezmienną, lecz ulega wpływom wychowanie i doświadczeń życiowych. Większość technik doskonalących inteligencję psa daje najlepsze efekty w pierwszym okresie życia, dlatego tak ważne jest rozpoczęcie pracy z psem od kiedy pojawi się w naszym domu.
Życie z psami o różnym poziomie inteligencji
Pies obdarzony zdolnością uczenia się na wysokim poziomie łatwiej pozna środowisko i szybciej będzie kojarzył bodźce z efektem określonych działań. Niewiele też zajmie mu czasu poznanie zwyczajów otoczenia. Niektóre wyjątkowo inteligentne psy tak wnikliwie analizują sygnały, że mogą stać się prawdziwym utrapieniem. Pies obdarzony dużą inteligencją adaptacyjną szybko uczy się różnych skojarzeń, czy sobie tego życzymy czy nie.
Osoby zajmujące się problemami psów zgodnie uważają, że największe kłopoty sprawiają psy o wysokim poziomie inteligencji (głównie adaptacyjnej). Dzieje się tak po części dlatego, że błyskawicznie uczą się zachowań, które mogą przynieść im największą korzyść. Na ogół bardziej inteligentne psy szybciej się nudzą, a więc gorzej znoszą samotność. Im pies inteligentniejszy, tym dłużej jest podatny na szkolenie. Psy bardziej inteligentne są też w większym stopniu wrażliwe na stany emocjonalne przewodnika. Inteligentny pies sprawia ogromną radość w codziennym życiu i pozwala nam na spełnianie wielu zamierzonych celów, niezbędna jest mu jednak odpowiednia stymulacja. Niektóre psy o niższym poziomie inteligencji rzecz jasna sprawiają problemy, ale wynikają one często z faktu, że nie zawsze daje się im wyraźnie do zrozumienia, czego się od nich oczekuje. Tym psom przeważnie wystarcza podstawowy trening posłuszeństwa, przekonują się bowiem, że owe zabawne dźwięki wydawane przez pana lub panią coś znaczą, a reagowanie na nie zawsze jest wynagradzane.
Odrębym aspektem (poza trzema rodzajami inteligencji) wpływającym na zachowanie psa, jest jego osobowość i to także należy mieć na uwadze.
Niezależnie od poziomu inteligencji naszego psa czy za jakiego bystego go uważamy, najważniejszy jest nasz wkład w jego wychowanie i wspólne życie tak, aby sprawiało radość obu stronom.
kilka wybranych miejsc :
1. border collie
2. pudel
3. owczarek niemiecki
4. golden retriever
5. doberman
6. owczarek szetlandzki
7. labrador retriever
8. papilon
9. rottweiler
10. australijski cattle dog
39. dalmatyńczyk
40. soft-coated wheaton terier, bedlington terier, foksterier krótkowłosy
41. curly-coated retriever, chart irlandzki wilczarz
42. kuvasz, owczarek australijski
43. saluki, szpic fiński, pointer
44. cavailer King Charles Spaniel, niemiecki wyżeł szorstkowłosy, coonhund czarny podpalany, amerykański spaniel wodny
45. syberian husky, bichon frise, angielski toy spaniel
66. bulterier
67. chihuahua
68. lhasa apso
69. bulmastif
70. shih tzu
71. basset
72. mastif, beagle
Należy jednak pamiętać, że istnieje bardzo silny związek między osobowością trenera i przyjętymi odpowiednimi metodami a ostatecznym wynikiem pracy z psem. Widoczne jest to zwłaszcza w przypadku psów tzw. trudnych ras. Prawidłowe podejście właściciela może sprawić, że psy plasujące się na dolnych pozycjach rankingu, mogą osiągać spektakularne wyniki w życiu codziennym jak i na wszelkich konkursach związanych z posłuszeństwem psów a wśród ras najbardziej inteligentnych według rankingu, zdarzają się psy oporne na szkolenie. Należy traktować ten ranking jako uproszczony. Powstał on na podstawie wyników psów poszczególnych ras w konkursach posłuszeństwa, dlatego na te dane duży wpływ mogła mieć popularność danych ras- psy takie jak border collie są bardzo często wybierane pod kątem sportowym, co daje dużą ich przewagę liczebną na zawodach. Oczywiście nie są one wybierane bez powodu, a głównie ze względu na ich psychiczne oraz fizyczne predyspozycje. Jednak trzeba pamiętać, że istnieją rasy do tej pory mało popularne, które póki co rzadko pojawiają się na tego typu konkursach, a które mogłyby dorównać poziomem umiejętności swoim kolegom z pierwszych miejsc rankingu.
Inteligencja instynktowna
Składają się na nią zdolności i zachowania, które wynikają z dziedziczenia genetycznego. Zdolności dziedziczone przez psy, czy to za sprawą celowego manipulowania pulą genową przez ludzi, czy też poprzez dobór naturalny, stają się cechami charakterystycznymi odróżniającymi poszczególne rasy. Niektóre aspekty inteligencji instynktownej mogą być bardziej specyficzne, jak na przykład zdolność do szczekania lub jej brak, czy skłonność do aportowania lub jej brak, inne mająznacznie ogólniejszy charakter i szerszy zakres i mogą mieć wpływ na zdolność do rozwiązywania zadań, posłuszeństwo i inne zachowania.
Biorąc pod uwagę genetyczne zachowania psów i co za tym idzie przydatność ich do danego rodzaju zadań, powstał podział psów na grupy FCI.
Trzy przedstawione rodzaje inteligencji oddziałują na siebie, kształtując naturalne zachowanie psa. Nazywa się to inteligencją mieszaną. U niektórych psów jeden z rodzajów inteligencji może przejawiać się silniej niż u innych, co znajduje odbicie w poszczególnych predyspozycjach psa.
Podobnie jak to jest u ludzi, inteligencja nie jest jakością niezmienną, lecz ulega wpływom wychowanie i doświadczeń życiowych. Większość technik doskonalących inteligencję psa daje najlepsze efekty w pierwszym okresie życia, dlatego tak ważne jest rozpoczęcie pracy z psem od kiedy pojawi się w naszym domu.
Życie z psami o różnym poziomie inteligencji
Pies obdarzony zdolnością uczenia się na wysokim poziomie łatwiej pozna środowisko i szybciej będzie kojarzył bodźce z efektem określonych działań. Niewiele też zajmie mu czasu poznanie zwyczajów otoczenia. Niektóre wyjątkowo inteligentne psy tak wnikliwie analizują sygnały, że mogą stać się prawdziwym utrapieniem. Pies obdarzony dużą inteligencją adaptacyjną szybko uczy się różnych skojarzeń, czy sobie tego życzymy czy nie.
Osoby zajmujące się problemami psów zgodnie uważają, że największe kłopoty sprawiają psy o wysokim poziomie inteligencji (głównie adaptacyjnej). Dzieje się tak po części dlatego, że błyskawicznie uczą się zachowań, które mogą przynieść im największą korzyść. Na ogół bardziej inteligentne psy szybciej się nudzą, a więc gorzej znoszą samotność. Im pies inteligentniejszy, tym dłużej jest podatny na szkolenie. Psy bardziej inteligentne są też w większym stopniu wrażliwe na stany emocjonalne przewodnika. Inteligentny pies sprawia ogromną radość w codziennym życiu i pozwala nam na spełnianie wielu zamierzonych celów, niezbędna jest mu jednak odpowiednia stymulacja. Niektóre psy o niższym poziomie inteligencji rzecz jasna sprawiają problemy, ale wynikają one często z faktu, że nie zawsze daje się im wyraźnie do zrozumienia, czego się od nich oczekuje. Tym psom przeważnie wystarcza podstawowy trening posłuszeństwa, przekonują się bowiem, że owe zabawne dźwięki wydawane przez pana lub panią coś znaczą, a reagowanie na nie zawsze jest wynagradzane.
Odrębym aspektem (poza trzema rodzajami inteligencji) wpływającym na zachowanie psa, jest jego osobowość i to także należy mieć na uwadze.
Niezależnie od poziomu inteligencji naszego psa czy za jakiego bystego go uważamy, najważniejszy jest nasz wkład w jego wychowanie i wspólne życie tak, aby sprawiało radość obu stronom.
Komentarze